paleontica-logo

 

Spitsbergen

Naam: Spitsbergen, Noorwegen
Status: Open
Kwetsbaarheid: Niet kwetsbaar

Spitsbergen oftewel Svalbard ligt in de poolzee ten noorden van Noorwegen tussen het vasteland en de Noordpool. De eilanden bestaan uit een hele reeks afzettingen uit vele verschillende geologische perioden. Op de eilanden zijn dan ook fossielen te vinden uit diverse tijdperken. De grootste eilanden op Spitsbergen zijn Nordaustlandet, Barentsøya, Edgeøya, Kong Karls Land, Prins Karls Forland, en Bjørnøya. Het landschap is bergachtig, weinig begroeid en bedekt met vele grotere en kleinere gletsjers.

In de loop van de geologische perioden is de locatie van Spitsbergen steeds veranderd. In het Cambrium lag het gebied ergens bij de zuidpool, en in het Devoon zo rond de evenaar.

De gesteente uit de Precambrium, Cambrium en Ordovicium tijdperken zijn het meest geconcentreerd langs de westkust van de eilandengroep. De precambrische gesteenten in het noordwesten zijn sterk gemetamorfoseerd (gedeeltelijk gerekristaliseerd onder invloed van hoge temperatuur en druk). In het Cambrium en Ordovicium is er kalksteen afgezet. Deze bevat onder andere fossiele trilobieten en graptolieten.

In het Siluur tijdperk vond er de Caledonische orogenese (gebergtevormingsfase) plaats. Hierdoor werden de afzettingen grootschalig geplooid en gemetamorfoseerd. Ook zijn er stollingsgesteenten bekend uit deze periode.

In het Devoon was er een fase van erosie. De erosieproducten zijn nu als dikke pakketten conglomeraat, rode zandsteen en schalie terug te vinden. In de afzettingen zijn primitieve vissen, de eerste gewervelden en primitieve planten gevonden.

In het Mississippiaan, Carboon tijdperk heerste er een tropisch klimaat. Er werd zandsteen met koollagen afgezet. In de koollagen zijn diverse plantenfossielen te vinden. In het Pennsylvaniaan, Carboon heerste er een veel droger klimaat en werd er veel gips, en dolomiet afgezet. In de dolomiet komen fossiele brachiopoden en gastropoden voor.

In het Perm was het gebied een ondiepe zee. Er werden opnieuw gips en dolomiet afgezet. Deze afzettingen bevatten vele fossielen van brachiopoden, silicaat sponzen en bryozoa. Deze afzettingen zijn ontsloten langs de noordkust van Isfjorden, in de Linnédalen en bij Axeløya in Bellsund.

In het Mesozoicum (Trias, Jura en Krijt) kwam Spitsbergen steeds noordelijker te liggen. In het Trias werden er zowel zee als landafzettingen gevormd. In de mariene afzettingen uit het Trias en Jura komen vele fossielen van bivalven ammonieten en belemnieten voor. Er zijn ook resten van reptielen bekend.

In het Krijt tijdperk werd er veel zandsteen gevormd in rivierdelta's, en ondiepe mariene afzettingen. Hierin zijn vaak plantenresten, bivalven, gastropoden en belemnieten bewaard gebleven. Ook zijn er voetsporen van de Allosaurus gevonden.

In het Paleogeen tijdperk botsten de platen van Groenland en Spitsbergen. Hierdoor werden in het westen de afzettingen geplooid en in het oosten werd zand met kool afgezet. In deze lagen komen veel prachtige plantenfossielen voor. Later in het Neogeen tijdperk werden nog diverse vulkanische afzettingen gevormd verspreid over heel Spitsbergen.

Het definitieve landschap op Spitsbergen werd uiteindelijk gevormd door de verschillende ijstijden in het late Neogeen tijdperk.

Vondsten

Kalksteen uit het Cambrium en Ordovicium tijdperk: Trilobieten en graptolieten. Uit het Devoon tijdperk zijn primitieve vissen (Cephalaspis tenuicornis en Protopteraspis vogti), de eerste gewervelden en primitieve planten gevonden. Plantenfossielen (Stigmateria) uit koollagen het onder Carboon tijdperk. In dolomiet uit het boven Carboon komen brachiopoden en gastropoden voor. In de lagen uit het Perm tijdperk komen vele brachiopoden, silicaat sponzen en bryozoa voor.

In de mariene afzettingen uit het Trias en Jura tijdperk komen fossielen van bivalven, belemnieten en ammonieten voor. Er zijn ook resten van reptielen bekend (o.a. plesiosaurus en Ichthyosaurus). In afzettingen uit het Krijt tijdperk komen plantenresten, bivalven gastropoden en belemnieten voor. In koollagen uit het Neogeen komen veel mooie plantenfossielen voor.

Er staan 0 foto's van fossielen van deze vindplaats in het Fossielen Fossielendatabase.
Zie hier de soortenlijst van Spitsbergen.

Route

Spitsbergen is vanwege de grote afstanden het beste per vliegtuig te bereiken vanaf het vaste land van Noorwegen. De beste periode voor een bezoek is in de zomer vanwege het poolklimaat. Vanwege de mogelijk extreme condities zijn wel bepaalde voorzorgsmaatregelen vereist voor weersomslagen en bijvoorbeeld het voorkomen van ijsberen.

Exacte vindplaatsen op Spitsbergen zijn mij niet bekend, maar de geologische kaart zou als hulp kunnen dienen. Vanuit de hoofdstad worden er ook (betaalde) fossielenzoek dagexcursies georganiseerd.

Literatuur over deze locatie

    Er is nog geen literatuur voor deze locatie toegevoegd.
Literatuur toevoegen

Foto's van deze locatie

In de buurt

Museum: Svalbard Museum

Feedback

Mist er iets op deze pagina? Of klopt er iets aan de tekst? Meld het ons.

Doneer

Wij zijn geheel afhankelijk van donaties. Daarom vragen wij onze gebruikers ons te helpen.

20.0%
Percentage van ons maanddoel gehaald deze maand

 Ik wil meer weten

Geo Kalender

Adv. GeoRockShop